Metody zwalczania Legionelli w Polsce – 4 sposoby

Metody zwalczania Legionelli w Polsce są bardzo różne. Wielu administratorów budynków nieustannie szuka sposobu na pozbycie się tej uciążliwej bakterii wpisując w wyszukiwarkę zapytania: Leginella zwalczanie, bakteria Legionella zwalczanie czy Legionella jak zwalczyć. Nie sposób oczywiście wypisać wszystkich zapytań. Pokazuje to jednak, że walczymy z Legionellą i szukamy rozwiązań. Wiemy, że jest ona niebezpieczna dla życia i zdrowia ludzi, dlatego nie można bagatelizować tego problemu. Warto dobrze poznać dostępne na rynku metody zwalczania Legionelli i dobrać najbardziej dla siebie odpowiednią.

Zanim wybierzesz metodę!

Legionella to rodzaj bakterii, która może wywołać Legionellozę. Bakterie w środowisku naturalnym występuje w wodach powierzchniowych, ale można je również spotkać w instalacjach wodnych. Zgodnie z wymaganiami mikrobiologicznymi, jakim powinna odpowiadać ciepła woda, zdefiniowanymi w  Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi ilość bakterii Legionella w wodzie nie powinna przekraczać stężenia 100 bakterii/100 ml ciepłej wody użytkowej, a w szpitalach i obiektach leczniczych 50 jtk/1000 ml. Zobacz więcej informacji o przepisach prawa.

Podejmując decyzję o wyborze sposobu walki z Legionellą, należy również uświadomić sobie, czym jest biofilm. Jest to kluczowy element, ponieważ nasze działania w przeciwnym wypadku mogą przypominać walkę z wiatrakami. Zwalczając Legionellę przede wszystkim, należy pozbyć się właśnie biofilmu. Jest on powłoką zbudowaną z komórek mikroorganizmów. Otoczony jest warstwą materii organicznej i mineralnej. To właśnie w nim rozmnażają się bakterie! Dlatego tak istotne jest jego usunięcie. Pozbywając się go – czyli środowiska życia i rozwoju bakterii – możemy usunąć problem Legionelli. 

Kolonizacji instalacji wodociągowych przez bakterie Legionella, sprzyjają czynniki fizyko-chemiczne, takie jak podwyższona temperatura wody (25-45ºC), korozja materiałów konstrukcyjnych instalacji, zaburzenia ciśnienia wody, niskie stężenie środka dezynfekcyjnego, zastoiny wody oraz czynniki biotyczne [1].

Metody zwalczania Legionelli:

Wśród obecnych na rynku sposobów walki z bakterią Legionella możemy wyróżnić 4 możliwości. Są nimi:

• przegrzew instalacji,
• membrany i lampy UV,
• chlor,
• jonizacja.

1. Przegrzew wody, czyli dezynfekcja termiczna

Dezynfekcja termiczna jest jedną z najczęściej stosowanych metod. Nie wymaga stosowania dodatkowych urządzeń. Woda w instalacji powinna mieć temperaturę min. 70^oC w każdym punkcie czerpalny. Takie wytyczne podaje Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Przy takiej temperaturze bakterie powinny zginąć. Problemem jest jednak to, że  przegrzew nie usuwa biofilmu. Często zdarza się tak, że bakterie powracają po krótkim czasie, ponieważ część z nich przetrwała w jego strukturze. Metoda dezynfekcji termicznej musi być wykonana w prawidłowy sposób. Bardzo istotne jest odpowiednio długie płukanie instalacji. Woda o określonej temperaturze musi dotrzeć do wszystkich punktów czerpalnych. Sporym problemem są tak zwane martwe końce. W takich odcinkach woda często stoi, co powoduje, że powstaje tam szybko biofilm, a z nim Legionella. Decydując się na przegrzew, należy wziąć pod uwagę, że  wysoka temperatura może powodować korozję instalacji, a w skorodowanych rurach biofilm dużo łatwiej się odkłada.

2. Membrany i lampy UV

Kolejne metody zwalczania Legionelli są często określane, jako metody wyjściowe. Mają one za zadanie zatrzymać lub zabić bakterie, które przez nie przepływają. Działanie membran i lamp UV ma bardziej miejscowy charakter. Nie są one w stanie usunąć bakterii, które osadziły się w mało dostępnych odcinkach instalacji. Membrany i lampy UV są bardzo często wspomagane innymi technologiami.

3. Dwutlenek chloru

Dwutlenek chloru dawkowany do instalacji za pomocą generatora jest dużo bardziej stabilny niż wolny chlor. Potrafi on również lepiej wnikać w głębsze warstwy biofilmu. Sam dwutlenek chloru jest też lepiej rozpuszczalny w wodzie. Działa w dość szerokim zakresie pH, bo w granicach 4-10.  Jest silnym utleniaczem, więc potrafi niszczyć bakterie. Gorzej może się sprawdzać w rozległych instalacjach, ponieważ utlenia się w kontakcie z materią organiczną. Powoduje to spadek jego stężenia w dalej oddalonych punktach. W tej metodzie powstają  produkty uboczne, czyli chlorany i chloryny. W instalacji pod wpływem działania chloru może występować korozja instalacji. Polskie Stowarzyszenie Produktów Rur i Kształtek z Tworzyw Sztucznych wydało oświadczenie, w którym  odradza stosowanie dwutlenku chloru do dezynfekcji instalacji wykonanej z PE.

4. Jonizacja

Jony srebra i miedzi są dawkowane do wody w procesie elektrolizy. Technologia ta pozwala zniszczyć biofilm, a razem z nim bakterie Legionella, które się w nim znajdują. Często po zastosowaniu tej metody można zaobserwować znaczny wzrost stężenia bakterii w wodzie. Spowodowane jest to ty, że biofilm jest wypłukiwany z instalacji. Usuwając go, niszczymy środowisko rozwoju bakterii. Bardzo istotne jest stosowanie elektrod z czystego srebra i miedzi. Stopy tych metali powodują nierównomierne uwalnianie się jonów srebra w stosunku do miedzi. Spowodowane jest to różnicą aktywności tych metali. Dzięki osobnym elektrodom możliwe jest niezależne sterowanie i dawkowanie każdego z tych metali. Stosowaną w Polsce i na świecie technologią wykorzystującą elektrody z czystego srebra i miedzi jest Bifipro.

Legionella zwalczanie – co warto wiedzieć?

Po przeanalizowaniu wszystkich metod oraz ich skuteczności – chociażby na podstawie posiadanych referencji i certyfikatów – należy opracować strategię działania. Warto przebadać wodę i na podstawie wyników badań sprawdzać, czy wprowadzona technologia działa poprawnie. Systemy posiadające monitoring pozwalają na kompleksowe analizowanie wyników, przepływów oraz ewentualne wykrywanie przecieków w instalacji. Zaleca się płukanie instalacji, a w sposób szczególny martwych jej końców, aby do każdego miejsca doprowadzić czystą wodę i usunąć znajdujące się tam bakterie. Należy pamiętać, że czas usuwania Legionelli zależy od kilku czynników, między innymi od stopnia zanieczyszczenia instalacji oraz częstotliwości płukania (w szczególności martwych odcinków). Kompleksowe działanie pozwoli na szybsze pozbycie się Legioinelli z instalacji ciepłej wody.

Skuteczność metody zwalczania Legionelli – jonizacja Bifipro

Zachęcamy do zapoznania się z listami referencyjnymi. Pokazują one, że system Bifipro niejednokrotnie został montowany w obiektach, gdzie inne systemy nie były w stanie zwalczyć bakterii. Wiele renomowanych obiektów w Polsce wykorzystuję właśnie Bifipro do oczyszczania instalacji i zapewnienia użytkownikom dostępu do bezpiecznej i czystej wody. Wśród nich są między innymi hotel Arłamów, Novotel, Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc oraz Instytut Matki i Dziecka w Warszawie. Kompleksowe podejście do tematu pozwala zapewnić bezpieczeństwo pacjentom szpitali, gościom hoteli, a także wszystkim pracownikom i użytkownikom wody w danych obiektach. Zobacz referencje.

Dzięki współpracy z Blue Fifty Polska w Instytucie Gruźlicy i Chorób Płuc udało nam się rozwiązać problem Legionelli, z którym borykaliśmy się od kilku lat...

Marek Marszałkowski
Zastępca Dyrektora ds. Administracyjno-Technicznych Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc

Wcześniej stosowaliśmy inne technologie, ale podjęto decyzję o zmianie metody. Wyniki współpracy są bardzo satysfakcjonujące...

Marek Lech
Regional Maintenance Manager Orbis S.A. Hotel Novotel City